به منظور حفظ طبیعت بی‌نظیر و سازماندهی تفریح ساکنان قرقیزستان و گردشگران خارجی دولت جمهوری قرقیزستان بر اساس مصوبه ۳۵۳ مورخ ۲ اوت ۱۹۹۶ پارک طبیعی دولتی قارا شورو در بخش اوزگن استان اوش با مساحت ۱۴۳۴۰.۲ هکتار احداث کرد.

پارک طبیعی قارا شورو در محل تلاقی دو سیستم بزرگ کوهستانی تین شان و پامیر-آلای واقع شده است. از قلمرو پارک طبیعی قارا شورو رودخانه اصلی قارا شورو عبور می‌کند که به سمت غرب جاری است و ریزآبه‌های بی‌شماری دارد. مهم‌ترین ریزآبه‌های آن قارا بولاق (Kara-Bulak)، چون تویوا (Chon-Tuiva)، قاچیرالی (Kachiraly) و چون چاوای (Chon-Chavai) نام دارند. تغذیه رودخانه‌ها توسط برف و آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود. به دلیل ذوب برف‌ها و حداکثر بارندگی بهار فصل پرآبی رودخانه‌ها و جویبارهاست. بیشترین تعداد چشمه‌ها در تنگه قاچیرالی مشاهده می‌شود. آنها نیز در تغذیه رودخانه‌ها سهم دارند. برف‌های دائم در ارتفاع ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارند. سیلاب و گل‌شار ناشی از بارندگی شدید در فصل بهار پدیده عادیست برای رودخانه‌ها. در پارک طبیعی چشمه‌های آب معدنی بی‌بدیل وجود دارد که از آن به منظور درمان استفاده می‌شود.

پارک طبیعی دولتی قارا شورو به سه حوزه زیر تقسیم می‌شود:

۱. ذخیره‌گاه – ۲۰۹۰.۹ هکتار.

۲. تولید مثل – ۱۱۷۹۴.۹ هکتار.

۳. تفریح – ۴۵۴.۴ هکتار.

موقعیت جغرافیایی

پارک طبیعی قارا شورو در منطقه جنگلی فرغانه و چاتقال واقع شده است. شرایط آب و هوای این پارک تا حد زیادی توسط ویژگی‌های موقعیت جغرافیایی و ناهمواری آن تعیین می‌شود. این پارک در منطقه نیمه‌گرمسیری در دل یک قاره وسیع واقع بوده از مسیرهای انتقال توده‌های هوای مرطوب فاصله دارد. آب و هوا تحت تأثیر رشته‌کوه‌هایی قرار دارد که قلمرو منطقه را از شمال، شرق و جنوب محصور کرده و از آن در برابر تأثیر مستقیم توده‌های هوای قطبی سرد که از شمال و شمال شرق می‌آیند، محافظت می‌کند. با تغییر ارتفاع رژیم دمایی، مدت فصل رویش، میزان بارش، رطوبت هوا و سایر عوامل آب و هوایی تغییر می‌کند.

اقلیم

اقلیم قاره‌ای معتدل از ویژگی‌های بارز آب و هوای منطقه و موقعیت پارک طبیعی ​​است. ناهمواری کوهستانی تا حدی این اقلیم قاره‌ای را معتدل می‌کند. سردترین ماه ژانویه است. در این زمان میانگین ماهانه دما در منطقه پایین‌کوهی از ۱۰ تا ۱۵ درجه زیر صفر و در منطقه بالاکوهی تا ۲۵ درجه است. حداقل مطلق دما از ۷ تا ۲۲ درجه زیر صفر است.

گرم‌ترین ماه جولای است. میانگین دما با توجه به ارتفاع از سطح دریا از ۲۰ تا ۲۳.۷ درجه است. حداکثر مطلق دما از ۸.۸ درجه در منطقه پایین تا ۱۰ درجه در منطقه بالاست.

زمین‌چهر (ناهمواری)

پارک طبیعی دولتی قارا شورو در دامنه جنوب شرقی رشته‌کوه فرغانه سامانه کوهستانی تین شان واقع شده است. اینجا کوه‌های دارای قله‌های نوک‌تیز و پشته‌های صخره‌ای، دره‌های باریک و عمیق مانند تنگه‌ها و شیب‌های تند و بلند وجود دارد. شیب تند دامنه‌ها به ۳۵-۴۵ درجه و بیشتر می‌رسد. حداقل ارتفاع قلمرو پارک ۱۹۰۰ متر و حداکثر آن ۳۵۰۰ متر از سطح دریا است.

گیاگان و زیاگان

گیاگان شامل درختان و درختچه‌های پارک طبیعی قارا شورو بسیار متنوع است. گونه‌های اصلی درختان جنگل عبارتند از: کاج نوئل تین شانی، ارس خزنده، توس، افرای ترکستانی، درخت سیب، صنوبر، بید، زالزالک، بارانک تین شانی و انواع درختچه‌ها. علاوه بر این حدود ۵۰ گونه گیاه علفی اینجا می‌روید که از آن جمله ارمک کوهی، گزنه دوپایه، اقونیطون جونغاری، چشم‌خروس طلایی، دم‌شیر ترکاستانی گیاهان دارویی‌اند.

زیاگان پارک طبیعی قارا شورو شامل ۲۱ گونه پرنده و ۱۲ گونه پستاندار است که ۸ گونه پرنده و ۴ گونه پستاندار آن در سیاهه سرخ قرقیزستان درج شده‌اند.

پرندگان سیاهه سرخ قرقیزستان: بالابان، عقاب دریایی پالاس، عقاب دریایی دم‌سفید، کرکس، دال سیاه، عقاب شاهی (شاه‌باز)، عقاب طلایی، میش‌مرغ.

پستانداران سیاهه سرخ قرقیزستان: خرس قهوه‌ای، وسق معمولی، پلنگ برفی، شوکا.

http://wildlife.caiag.kg/drupal_wa/?q=ru/node/۱۹&entity_id=۷۱

دوهفته نامه جامعه و فرهنگ قرقیزستان؛ نیمه اول فروردین۱۴۰۰؛شماره۵۱